De beslommeringen van een expat-vrouw

Het klinkt natuurlijk zoveel interesanter als je als ‘expat-vrouw’ door het leven gaat dan als ‘huisvrouw’. Maar laten we eerlijk zijn.. wat is het verschil?

De expat-vrouwen zijn in 2 categorieën te verdelen, de ’nieuwbakken-expat’ en de ‘voor-eeuwig-en-altijd' expat vrouw. De eerste catagorie zijn de expats die voor het eerst en waarschijnlijk ook eenmalig worden uitgezonden naar het buitenland. (Zoals in ons geval) En dan heb je de doorgewinterde expats, die het overgrote deel van hun volwassen leven over de wereld hebben gezworven, eerst alleen of als stel, later als gezin.

Over het algemeen is de expat vrouw een goed opgeleide vrouw, die meestal ook eerst een carrière had, maar deze heeft opgegeven voor die van haar man. Er zijn ook uitzonderingen, waar sprake is van een expat-huisman, of van een expat-dubbel inkomen-echtpaar, maar deze zijn eerder uitzondering dan regel. Voor een expat-vrouw is de keuze om juist wel – of juist niet- te gaan werken een niet altijd voor de hand liggende. Doordat er altijd de onzekere factor van een plotselinge overplaatsing naar een ander werelddeel, als een zwaard van damocles boven het hoofd hangt,  zijn werkgevers niet happig op het aannemen van ‘expat-vrouwen’. Daarnaast is het voorbereiden en afhandelen van een verhuizing een zeer tijd- en energievretende zaak. Het (emotioneel) voorbereiden en begeleiden van de kinderen van en naar een andere cultuur, taal en nieuwe scholen, het afscheid nemen en weer nieuwe vrienden maken. Het sociale leven dat afgebouwd en daarna weer opgebouwd moet worden. Al met al kost je dat toch zeker een jaar, een half jaar om voor te bereiden en een half jaar om te acclimatiseren. En als je dan geluk hebt, mag je zeker 2 jaar even tot rust komen, om daarna weer het circus opnieuw te starten. Er zijn vrouwen die er zeer bedreven in zijn geworden en hun hand niet meer omdraaien voor een verhuizinkje meer of minder, maar het overgrote deel van de doorgewinterde expat-vrouwen, begint op te zien tegen het fenomeen cultuurtje wisselen. Het steeds maar weer afscheid nemen van fijne mensen en opnieuw ‘de nieuweling’ ergens zijn. De onzekerheid voor hoe lang, want er zijn genoeg voorbeelden van mensen die na 1 jaar al te horen kregen dat het weer tijd was om de boel in te pakken.  Voor de werkende expat-mannen verandert er doorgaans niet veel, zij blijven ’s-Ochtends naar hun werk vertrekken en ’s-Avonds weer aan tafel schuiven. En waar dat werk nou is maakt eigenlijk niet zoveel uit.  Of ze nou hun tennisavondje met de Hollandse Jaap en Piet of met de Argentijnse Alein en Noorse Bjorn doorbrengen, als ze maar hun balletje kunnen slaan zo af en toe en een biertje naderhand kunnen drinken, vinden ze het vaak al goed. Voor hen geldt de simpele regel, als de kids happy zijn, is de vrouw happy, is de vrouw happy, dan kan hij zijn ding doen! Maar ja, waar wordt de gemiddelde expat-vrouw nu happy van?

Allereerst, de expat vrouw heeft één zwaarwegend nadeel dat ze geen naaste familie in de buurt heeft en dus niet kan terugvallen op de ‘mantelzorg’ zoals we deze uiteraard in Nederland kennen. Dus oppasdagen door opa en oma, of een avond lekker aan tafel aanschuiven bij oma of een oppas/logeeradres bij ooms en tantes zijn er niet bij. Om dit te compenseren zijn er veel expats die al-dan-niet-inwonende nanny’s, ama’s of huishoud hulp hebben. Afhankelijk van het werelddeel waar ze wonen en wat hun eigen cultuur is, hebben ze iemand die het huishouden doet, was wegwerkt, oppast, kookt en als het een beetje meezit de tuin bijhoudt en het eventueel aanwezige zwembad op temperatuur houdt. En als dit dan niet in 1 persoon te vangen is, tja, dan hebben ze soms wel meerdere mensen die hun daarbij helpen…  In sommige gebieden op de wereld hebben ze dan ook nog een eigen chauffeur die dag en nacht voor ze klaar staat, en als ze dat niet hebben, dan is er heel erg gelukkig toch wel een schoolbus die de kinderen naar school brengt. Er zijn zelfs voorbeelden te noemen die hun onmisbare hulp gewoon meeverhuizen bij een overplaatsing! O, voor jullie het verkeerde beeld van ons krijgen: ik heb een NIET inwonende hulp die 1 ochtend in de week mij uit de brand helpt met poetsen.. iets waar ik zo'n grondige hekel aan heb, dat Ronald mij erg dwingend had verzocht er snel 1 te vinden...;-). Daarnaast wordt alles buiten door onze huisbaas onderhouden.. (kennelijk heeft hij informatie ingewonnen over onze tuinmanskunsten...). Verder doe ik gewoon alles zelf, ok, eerlijk is eerlijk, het strijken heb ik ook al zo'n pesthekel aan, en Ronald heeft er slim voor gekozen om dat dan maar zelf te doen. Maar verder ben ik, echt waar, nog heel gewoon gebleven!

Om ervoor te zorgen dat het huishouden draaiende blijft, moeten er natuurlijk ook de nodige boodschappen worden gedaan. Deze worden dan toch meestal nog wel zelf gedaan, want tja, een Hollandse pot op tafel zetten is natuurlijk niet zo eenvoudig als het lijkt… In sommige landen is er maar 1 supermarkt in de buurt en is het aanbod beperkt. Deze expats zijn gewend om koffers vol met hagelslag, kaas en andere echt Hollandse lekkernijen in te vliegen. Hier in Houston is eigenlijk alles wel te krijgen, al betekent dat wel dat men op een gemiddelde boodschappendag soms wel 4 uur bezig is en 100 kilometer aflegt om alles in huis te halen. Want in supermarkt 1 hebben ze de goede kaas, supermarkt 2 de juiste pindakaas, supermarkt 3 beschuit, enzovoorts enzovoorts.  En dat wat ze niet in de winkels hebben (bijvoorbeeld lekkere mayonaise), wordt dan lekker bij de Dutchstore.com besteld, en op kantoor bij de mannen afgegeven, want tja, het zal net worden afgeleverd als je zelf je rondje boodschappen aan het doen bent ?

Naast al deze praktische zaken is er dan toch ook het stukje vriendschappen opbouwen. De nieuwbakken expats hebben vaak een hele rits met familie en vrienden in hun thuisland achtergelaten, vriendschappen die vaak al een heel leven mee gaan. Zij tellen de dagen af tot ze weer even ‘naar huis mogen’ of de dagen tot de geliefde vrienden of familie op bezoek komen. En als deze dan geweest zijn, verkeren ze vaak een aantal dagen in de ‘expat-blues’.  De doorgewinterde expat kijkt er anders tegenaan: ‘familie en vis, blijven 3 dagen fris’, is een gevleugelde uitspraak. Menig expatvrouw kijkt dan ook tegen het bezoek van de schoonfamilie op als ware het een bezoek aan de tandarts. Onlangs hoorde ik met verbazing nog een verhaal aan, waarbij een expatvrouw haar schoonouders min of meer verbood om langs te komen en zichzelf daar eigenlijk ook nog een schouderklopje voor gaf… Nou, ik tel de dagen tot ik ze weer mag zien en omhelzen!

Om toch nieuwe vriendschappen te kunnen sluiten en de tijd door te komen, wordt er vooral veel samen koffie gedronken. De een struint alle koffie-ochtenden af, de ander houdt het alleen bij de hoog nodige (en dan heb je de categorie: oeps.. vergeten, was dat vanmorgen.. tja, daar val ik dan weer in). Ook worden er veel activiteiten geïnitieerd om bezig te zijn en blijven, zo zijn er groepjes die samen sporten, vrijwilligerswerk doen, samen knutselen, samen lunchen en ga zo maar door. Als je wilt kan je iedere dag onder de pannen zijn.

Ondanks alle luxe en al het gemak dat de expat-vrouw omringd en alle activiteiten die er te doen zijn, is het mij  toch wel opgevallen, dat er heel veel ‘unhappy’ expat-vrouwen zijn. De kids doen het goed, de leefomstandigheden zijn goed, er is genoeg salaris om riant van te leven en shoppen, maar toch heerst er dan een soort van ontevredenheid welke ik zelf persoonlijk niet kan vatten. Nederland wordt door velen van hen een soort van ‘verheerlijkt’ en het lijkt alsof alle landen die eerder zijn aangedaan een stuk leuker, beter en fijner zijn dan het hier is. Of misschien is het de verveling, het  nutteloos-voelen,  of misschien wel simpelweg de heimwee, waardoor ze zich voelen zoals ze zich voelen. Terwijl je juist ook andersom kan kijken en kan gaan zoeken naar de invulling door open te staan voor de uitdagingen, de mensen en mogelijkheden die een nieuwe locatie toch elke keer weer te bieden heeft. En ja, natuurlijk heeft iedere plek zijn voors en zijn tegens. En ja, is het soms stierlijk vervelend als je wéér in die stomme auto moet voor dat kleine boodschapje en kan het flink irriteren als die Amerikaan aan de andere kant van de lijn je na een uur nog niet snapt.  Maar ja, hoe lang is het geleden dat je met een Nederlandse ambtenaar aan de telefoon hebt gehangen? Of getracht hebt met de trein op tijd op je afspraak te komen? Ik ben er van overtuigd dat je overal ter wereld je eigen plek kan creëren, maar daarvoor moet je dan wel moeite doen en vooral ook het oude loslaten, want zolang je blijft vasthouden, zal je nooit ruimte kunnen maken voor het nieuwe.